گاز ازن (O₃) از ترکیب سه اتم اکسیژن ایجاد می­شود و یک اکسید کننده قوی می­باشد. ازن گازي تقريباً بي­رنگ با بويي خاص شبيه بوي هواي تازه که در دماي معمولي به صورت گاز می­باشد و چگالي آن 5/1 برابر اکسيژن در شرايط استاندارد است. ازن در سطوح بالایی اتمسفر که به ازن خوب هم نامیده می­گردد، از ورود اشعه ماوراء بنفش نور خورشید به زمین جلوگیری می­کند و ازن در سطح زمین و یا ازن بد که به عنوان آلاینده از آن یاد می­شود، جزو آلاینده­های ثانویه می­باشد.

این آلاینده به طور مستقیم در هوا منتشر نمی­شود بلکه توسط واکنش های شیمیایی بین اکسیدهای نیتروژن (NOx)  و ترکیبات آلی فرار(VOCs)  در حضور نور خورشید ایجاد می­گردد و به همین علت، میزان ازن در تابستان و در وسط روز بیش از سایر مواقع است. ازن هنگامي تشــكيل مي شــود كه آلاينده هاي منتشــره ازخودروها، نيروگاه ها، پالايشگاه ها، كارخانه هاي شيميايي و ساير منابع در حضور نور خورشيد واكنش شــيميايي انجام مي­دهند. در کشور ما نيز بويژه در شهرهاي بزرگ و صنعتي و مناطق مجاور، به دليل آلودگي شديد هوا، وجود گازهاي آلاينده اوليه و همچنين آفتابي بودن هوا در عمده روزهاي سال، شرايط را بسهولت براي انجام واکنش­هاي اکسيداسيون فتوشيميايي که به ايجاد گاز ازن منجر مي­شوند، ايجاد مي­کند.

خاصیت اکسیدکنندگی این گاز باعث می‌شود تا کاریردهای صنعتی زیادی داشته باشد و همینطور در غلظت‌‌های بالاتر از ۱۰۰ جزء در میلیارد، اثر تخریبی شدیدی بر مخاط و اندام‌های تنفسی جانوران و بافت‌های گیاهان بگذارد. به همین علت ازن موجود در ســطح زمين يكي از آلاينده هاي اصلي هوا به شــمار مي رود. خطر قرار گرفتن در معرض ميزان ناســالم ازن در ســطح زمين طي ماه­هاي تابســتان خصوصاٌ در ساعات میانی روز به بالاترين حد خود مي­رسد.